Wat een biersoorten zijn er toch allemaal te verkrijgen in de wereld. Gaaf! Maar ja, wat houden al die benamingen nou eigenlijk in, zijn het merknamen of zijn het beschermde namen? Om dit te verduidelijken wil ik je graag uitleggen wat nu het verschil is tussen een Enkel, Dubbel, Tripel & Quadrupel bier. Pak er een lekker glas bier bij voor tijdens het lezen.

Van oudsher komen de verschillen van bieren in vaten waar een kruis op werd geslagen. In de tijd van de van de monniken en tot stand komen van deze typen bier in de Middeleeuwen kon niet iedereen lezen, de kruizen op de vatenwaren een hulpmiddel om één kruis aan te zien voor een lichtere stijl bier (het ‘Enkel’ bier) en twee kruizen voor Dubbel bier, en je raad het al 3 kruizen voor Tripel bier. Nee niet vier kruizen voor Quadrupel bier want deze kwam pas veel later in het bierassortiment terecht. Enkel, Dubbel & Tripel zijn dan ook van herkomst Abdijbieren, Quadrupel niet. Hiervan is Westmalle verantwoordelijk van de geboorte van zowel Dubbel als Tripel. 

Het verschil en de 4 categorieën zit ‘m in de hoeveelheid graan per liter water, des te meer graan op een liter water des te meer suikers er zijn om te vergisten des te hoger het alcoholpercentage, en vaak ook de smaakintensiteit. Dit kan overigens niet oneindig doorgaan, de verhouding graan op een liter water heeft zijn grenzen dat de gistcellen hun werk kunnen. 

Aangezien er weinig regels en wetten bestaan in de bierwereld qua beschermde herkomst, minimale & maximale %’en alcoholgehalte en gebruik van hopsoorten kan je bieren wel in een soort hokje stoppen, al is het wel een ruim hokje met veel bewegingsvrijheid. Is dat erg? Soms omdat het hierdoor moeilijk wordt om bieren in te delen maar anderzijds biedt het ook weer veel ruimt voor innovatie en nieuwe biertypen. Om de hokjes in te vullen voor Enkel, Dubbel, Tripel & Quadrupel bier, leg ik hieronder de kenmerken uit.

Enkel bier.

Simpel gezegd is Enkel bier gebrouwen met water, hop & gist, heeft een laag alcoholpercentage(denk aan 3.5 à 5% alc.) en gebrouwen met hoge vergisting en een lage hoeveelheid aan bleke mout per liter water (ook wel Pilsmout genoemd).

Dit klinkt als een ‘Pils’ maar Pils is gebrouwen met een laag gistende productiemethode, door de hoge vergisting heeft Enkel bier meer smaak dan een Pils. Dan zou je het eerder onder een ‘Blond’ bier kunnen scharen, al zijn deze er ook met 9% alc. Noem het een licht Blond voor het gemak.

Enkel bier werd door de Monniken zelf gedronken en kwam de Abdij niet uit, hierdoor is het nooit echt een groots genoemd biertype geworden. Hierdoor werd het ook wel het ‘Patersbier’ genoemd. 

Dubbel bier. 

Met het inleidende deel kan je nu al raden dat Dubbel bier meer graan per liter water heeft en daardoor ‘dubbel’ zo intens qua smaak is en een dubbel aantal %’en heeft dan een enkel. Grotendeels is dit waar. Ja, 6 à 7.5% alc. is veelvoorkomend bij Dubbel bieren. Ja, er worden meer granen gebruikt per Liter water, maar het is niet persé het dubbele aantal granen dan bij een Enkel bier wordt toegepast.

Dubbel bieren zijn ook boven gistend gebrouwen waarvan de suikers in granen zijn gekarameliseerd doordat deze gebrand zijn op 175°C (eventueel met nagisting op fles). Dit geeft een volle moutige smaak met beetje zwoelheid (‘zoetig’) en een kleurdiversiteit kent van koper, rood/bruin tot donker bruin. De hopbitters worden hierdoor wat in de schaduw gezet.

Het eerste Dubbel bier is gebrouwen in België door Westmalle in 1856.

Tripel bier.

Nee Dubbel is niet perse een Dubbele hoeveelheid aan graan en Tripel dus niet 3 keer zoveel dan een enkel (brouwen zou dan niet mogelijk zijn). Wel is er een hogere graan inhoudt dan een dubbel maar wat het grootste verschil is is dat er suikers of glucose wordt toegevoegd om meer alcohol te genereren.

Tripel heeft gemiddeld zo’n 7 à 9.5% alc. is ook gebrouwen met hoge gisting + hergisting op fles, en is pas 80 jaar later dan Dubbel als type bier ontwikkeld ook door Westmalle in 1936, en was daarmee toen het sterkste type bier en kreeg de koosnaam ‘Superbier’.

Je zult haast zeggen dat aangezien een Dubbel wordt gebrouwen met Karamelmout dat Tripel met een nog hogere branding aan granen wordt gemaakt. Dit is echter niet zo, Tripel wordt met een bleke mout gebrouwen (dus zonder karamelisatie).

Triple bevat meer koolzuur dan de andere 3 van dit kwartet, en zijn door de bleke mout lichter van kleur,. De smaak kenmerkt zich in zoetigere bitters (de bitters willen de ‘rijpere smaken vaak overschaduwen), wat fruitig moutig droog, koolzuur, iets body & kruidig.

Quadrupel bier.

Nu gaan we naar de +10% alc. biercategorie, daarmee ook vol, rijk, volmoutig en complex aan smaken met alcohol wat het lichaam lekker opwarmt. Heeft net als Dubbel flink wat bitters maar hier worden deze nog meer overschaduwd door het suikergehalte (restsuikers). In de Verenigde Staten hebben Quadrupel bieren meer hop smaken in zich.

Quadrupel wordt ook wel ‘Barleywine’ (= Gerstewijn vanwege het hoge alcohol) genoemd, dit is overigens niet terecht aangezien Gerstewijn van origine geen nagisting op fles heeft en Quadrupel wel, hierdoor zal er altijd wat troebelheid (depot) in de fles zitten, maak je geen zorgen dit kan je gewoon drinken.

Dit type bier wordt pas sinds 1991 gebrouwen (Gerstewijn al veel langer) en kent zijn herkomst bij La Trappe, en heeft altijd een donker koperen tot donkerbruine kleur maar wel helder qua zicht.

In België krijgen de Quadrupel bieren de benaming ‘Grand Cru’, dit klinkt lekker chique maar anders dan in de wijnwereld stelt dit niet veel voor, enkel dan dat je weet dat het een hoog alcoholhoudend bier is met de stijl Quadrupel.

Welk van deze 4 biertypen jij het lekkerst vindt of het best bij je past blijft lekker persoonlijk, voor mijzelf heeft ieder type zijn eigen plek in het jaar. De Quadrupel lekker met koude dagen of wanneer ik weet 1 glas bier te drinken over een hele avond, Enkel bier wanneer het lekker warm is en als dorstlesser kan dien, Dubbel voor het voorjaar & Tripel in het vroege najaar. Maar ja ook dit is een persoonlijk dingetje.

Ook leuk is dat het leuk is om soms eens wat flessen Quadruppel bier weg te leggen voor enkele jaren en de smaakevolutie van die bieren te volgen, sommige Quadruppels kunnen enorm goed ouderen. Meer weten over ouderen van bieren lees dan hier de blog over Gerijpte bieren.

Deze blog is geschreven door Guillaume Coret

Dorst gekregen in een bierproeverij?

Neem dan hier contact op en vraag naar de bierproeverij mogelijkheden.

Volg Fijn-Proeverij via de socials

 Facebook Instagram