In 2009 alweer mocht ik mee op wijnreis naar de het zuid-Franse Limoux. We zijn dan in de wijnstreek gelegen in het département Aude tegen het gebergte Montagne Noire wat behoort tot de Languedoc (Carcassonne is een bekende plats hier). Zeer leerzame en boeiende reis waar je de wijncultuur van Frankrijk goed weerspiegeld krijgt en ook goed te voelen is. Een beetje zoals ik Koningsdag (of jij carnaval) ervaar met zijn allen één zijn met veel muziek, dans, drank, vreugde en saamhorigheid. Maar voordat ik hierover vertel eerst even wat algeme informatie over dit wijngebied.

Ligging & klimaat:

De Limoux ligt bijna het meest westelijk gelegen van de Languedoc wijnregio’s, en gaat het hier allemaal net even anders dan bij de andere regio’s. Meer focus op mousserende wijnen, meer met Chardonnay aan het werk, en het klimaat is er net even wat anders.

De Limoux ligt als een kom tussen 3 heuvels en gebergten. Ten noorden de hoger gelegen Montagne Noire, de hoge berghellingen ten oosten richting de Corbières, en ook in het westen van de Limoux tref je flinke afscheiding door berghellingen. Dit + de westelijk ligging zorgt ervoor dat hier ook 2 klimaten samenkomen, zowel de warme droge hete Mediterrane klimaat als het koudere nattere Atlantische klimaat. Dit klimaat is de reden waarom hier wel met Chardonnay wordt gewerkt.

Terroir Limoux.

Terroir is een woord wat je misschien wel eens voorbij hebt komen, Terroir wordt vaak in gedachten gekoppeld aan een bodem, echter is dat een onderdeel van terroir, terroir is namelijk allesomvattend aan de plek waar de druivenstok staat tot aan de keuzes van de mens die anticipeert op der natuur waar hij/zij mee te maken heeft op dat moment. Denk aan hitte, vorst, moment oogsten, teveel regen, druivenras etc. etc. en wat de wijngaardennier hier voor besluiten in neemt, elk besluit heeft namelijk een consequentie.

Limoux is in vieren gedeeld om zo onderscheidt te maken die de kenmerken van een specifiek deel van toepassing zijn, deze 4 terroirs zijn:

1. Mediteraneén: Noordelijke deel tegen Carcassonne aan. De wijngaarde liggen hier op 100 à 200 meter hoogte op het oosten. De bodem is hier goed gedraineerd en bestaat uit klei, kiezel & mergel. Dit is het warmste deel van de 4 terroirs en vanuit het westen biedt de Montagne Noir bescherming tegen regen.

2. Haut-Valée: zuidoostelijke deel met een kortere rijpingsperiode voor de druiven door een laat voorjaar en een koel najaar. Hierdoor zijn de druiven hier het laatste rijp en worden hier dan ook het laatst geoogst. De bodem bestaat hier ook uit klei en kiezel maar bijgestaan door leem.

3. Océanique: westelijke deel waar de wijngaarden niet de bescherming kunnen genieten vanuit het westen waardoor hier veel water reserves zijn en het wat koeler is door Atlantische wind invloeden, ook de druiven zijn hier 2 weken later rijp dan D’Autan & Mediteraneén. Hier bestaat de bodem uit kiezel met een onderlaag van zandsteen wat een goede drainage biedt. Door de ligging fruit van dit terroir gekenmerkt met citrus tonen.

4. D’Autan: centrale gedeelte waar het heet en droog is. De Chardonnay is hier vroeg rijp. Door de ligging fruit van dit terroir gekenmerkt met rijpere tonen en rijkere structuur door veel klei in de bodem.

Soorten en typen wijnen binnen de limoux.

Zoals eerder aangegeven wordt hier heel veel mousserende wijn geproduceerd, en is ook wel de lokale trots. Het is zelfs zo dat men hier zal blijven zeggen dat de manier van wijn maken met een 2e vergisting op fles wat ook de méthode is van Champagne hier is uitgevonden en meegenomen naar de Champagne streek waar ze het geperfectioneerd hebben. Ik was er niet bij dus ik laat het in het midden, In champagne zullen zij zeggen dat ze de eerste waren en in Sussex England roepen zij weer dat ze de eerste waren.

Linksom of rechtsom er wordt hier al sinds 1532 mousserende wijn gemaakt daar waar benedictijner monniken wijn hadden die door de kou in de winter stopte met gisten waarna ze de wijn in flessen bottelde om verder te gisten en er een bubbel ontstond. Helaas voor de monniken waren de flessen destijds nog niet zo sterk waardoor ze bezweken aan de druk en veelal ontplofte. Vandaag de dag is 90% van de Limoux wijnproductie 90% mousserende wijn. Hetzelfde aantal van 90% wordt in de Limoux geproduceerd door coöperaties.

AOC Crémant de limoux:

Crémant is de benaming voor wijnen uit alle Franse wijnstreken behalve Champagne met een wijn gemaakt met een 2e vergisting op fles zoals Champagne. In al die andere streken mag die wijn geen Chamapgne heten en draagt dan de naam Crémant, zoals: Crémant de Limoux, Crémant d’Alsace, Crémant de Bourgogne etc.

Een Crémant de limoux moet samengesteld zijn uit:

• minimaal 40% Chardonnay + min. 20% Chenin blanc (samen max. 90%), aangevuld met Mauzac en/of Pinot noir wat gezamelijk max. 20% van de blend mag zijn en wanneer enkel Pinot noir wordt gebruikt max. 10%.
• De wijnstokken m oeten min. 15 jaar oud zijn
• Er moet met de hand geoogst worden voor Crémant
• De wijnen moeten minimaal 15 maanden rijping op de lie, sûr lattes.

AOC Blanquette de Limoux:

Dit is de wijn waar ik het eerder over had uit 1532 als wellicht 1ste mousserende wijn met 2e vergisting op fles. Deze appellation is dan ook één van de oudste van Frankrijk, bestaat al sinds 1938

Een Blanquette de Limoux moet samengesteld zijn uit:

• Minimaal 90% Mauzac + max. 10% Chardonnay en/of Chenin blanc
• Minimale rijping van 9 maanden op fles

AOC Blanquette Méthode Ancestrale:

Voor deze wijn wordt de wijn eerst vergist in een rvs tank en tijdens de vergisting de gisting gestopt door het geheel te koelen en vervolgens verder te laten vergisten op fles.

Een Blanquette Méthode Ancestrale is te kenmerken als:

• 100% Mauzac druif
• Bevat ongeveer 6% alc.
• En bevat veel restzoet

AOC Limoux Blanc:

De witte wijnen van de limoux die gemaakt worden zowel jeugdig te drinken als wijnen die zeer oud kunnen worden en in smaak veel ontwikkeling kan tonen. Deze Appellation bestaat sinds 1993.

Een Blanc de Limoux moet samengesteld zijn uit:

• Minimaal 15% Mauzac aangevuld met Chenin blanc en/of Chardonnay
• Moet een verplichte houtrijping ondergaan van 9 maanden waarvan de vaten voor 2/3e nieuw zijn en 1/3e gebruikt.

AOC Limoux Rouge:

De rode wijnen van de Limoux die gemaakt worden zowel jeugdig te drinken als wijnen die zeer oud kunnen worden en in smaak veel ontwikkeling kan tonen. Deze Appellation bestaat sinds 2003.

Een Rouge de Limoux moet samengesteld zijn uit:

• Een blend van minimaal 3 blauwe druivenrassen
• Minimaal 45%/maximaal 70% Merlot, aangevuld met een mix van Cot Syrah & Grenache (gezamenlijk min. 30%), en max. 35% Cabernet sauvignon en/of Cabernet franc.

• Er mag maximaal 40 hl per ha geoogst worden
• Manuele oogst
• Minimaal 12 maanden rijping op vaten

Toques et Clocher.

In de inleiding had ik het al over een wijn festival, een gastronomisch festival waar iedereen uit de Limoux aan mee doet, de één als wijn maker, de anderen koken, er wordt muziek gemaakt en de rest van de inwoners van jong tot oud heeft een kan in zijn hand die langs de kramen van de wijnboeren gevuld worden met wijn. Ik heb het over het wijnfestival Toques et Clocher.

Dit festival kent een aantal tradities en toen ik er was in 2009 werd het voor de 20ste keer gevierd in het dorpje Malras. Dit festival is in 1989 ontstaan om willen van het restaureren van de kerkklokken van de 41 dorpjes die bij de Limoux behoren. Ieder dorp heeft een kerk(-je) met klokken die kunnen luiden, echter was er niet genoeg geld om restauraties door te voeren om deze kerkklokken te onderhouden of zelfs te restaureren waar nodig. Hier is een wijnveiling voor ontstaan waarbij van ieder dorp een afgevaardigde wordt afgestuurd met 2 van de beste vaten van het dorp te laten veilen tijdens het festival. Dit gebeurt ieder jaar in de 1ste week van april (Palmpasen), met bieders van over de hele wereld. Met een groot deel van de winst worden de klokken van het gast dorp gerestaureerd, ieder jaar is een ander dorp aan de beurt om gastdorp te zijn.

Het gehele festival duurt 5 dagen waar wijnkopers, sommeliers, pers en chefs van over de hele wereld naartoe komen. Om elkaar te ontmoeten, om zaken te doen, dorpsfeest bij het gastdorp, rondleidingen bij de boeren en coöperaties bij te wonen, de wijnen voor te proeven en de laatste avond af te sluiten met een gala diner gevolgd door een carnavalsfeest. Overal worden diners en lunches georganiseerd, het is 5 dagen één groot zuid Frans gastronomisch feest. Hierdoor heet het feest ook ‘koksmuts en klokkentorens’.

Deze blog is geschreven door Guillaume Coret

Eens een wijnproeverij  verzorgt hebben door de sommelier van Fijn-Proeverij?

Neem dan hier contact op

Volg Fijn-Proeverij via de volgende socials

Facebook Instagram