Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik zelf nog niet in Châteauneuf-du-Pape ben geweest en de informatie die gaat volgen puur gebasseerd is op leergierige kennis. De reden dat ik er aandacht geef op mijn site is de zeer lange geschiedenis die de streek en wijnen kent. Het mooie van de rode Châteauneuf-du-Pape vindt ik dat de wijnen een zeer hoog alcohol weten te behalen en toch nog elegant blijft, de witte wijnen zijn heel bijzonder en zeker wanner je het geduld hebt deze wat jaren weg te leggen.

Inleiding Châteauneuf-du-Pape.

In het zuidelijke deel van de Valée du Rhône tussen de plaatsen Orange en Avignon ligt de AOP Châteauneuf-du-Pape. Deze AOP ten oosten van de rivier de Rhône is één van de eerste AOP’s (dit is een wettelijk bepaalde herkomst gebied) van Frankrijk sinds 1936. Hier worden ongeveer 13 miljoen flessen wijn per jaar geproduceerd.

Châteauneuf-du-Pape is letterlijk vertaald ‘Nieuw kasteel van de Paus’, Paus Clément V gaf in de 14e eeuw  als eerste opdracht voor het aanplanten van druiven in Châteauneuf-du-Pape toen hij in Avignon verbleef. In Bordeaux had Clement V zijn eigen wijndomein (het huidige Pape Clement) en wilde dit ook in Châteauneuf-du-Pape. De wijnen kregen onder de aartsbisschoppen daarna bekendheid als Vin du Pape en later  als Châteauneuf-du-Pape. Johannes XXII liet in Châteauneuf een groot kasteel bouwen, waarvan de ruïne van dit kasteel nu symbool is voor de Appellation. 

Flessen Châteauneuf-du-Pape zijn goed te herkennen aan de twee gekruiste sleutels op de hals van de fles, dit verwijst naar het Pauselijke wapen.

Bodem Châteauneuf-du-Pape.

De bodem bestaat voor een groot deel uit ‘Galets Rouléts’, dit zijn grote rolkeien in de lager gelegen delen van de vallei. Als je hoger in de vallei wijngaarden op terrassen hebt zijn de keien een stuk kleiner, dit komt doordat de keien met hoog water omhoog zijn getild en zo zijn afgebrokkeld tot grint. Deze keien nemen de warmte van overdag op en kunnen deze warmte uitstralen op de wijnranken in de nacht. Onder deze rolkeien ligt een onderlaag van kwarts & rode klei 'Grès Rouges' . 

De druiven aangeplant op dit bodemtype geven veel kracht en rijkheid. Verder het land in zijn ook bodems te vinden met zand en klei  wat ervoor zorgt dat er druiven geoogst kunnen worden die frisser van karakter zijn. In het noorden is meer zand in de bodem waardoor de wijnen hier wat lichter, verfijnder en minder kruidig zijn.

Klimaat Châteauneuf-du-Pape . 

Het is hier warm er zijn veel zonuren, en er valt niet veel regen, het is zelfs het droogste deel binnen de Côtes du Rhône. Als je in Zuid Frankrijk wijngaarden hebt, heb je altijd te maken met de wind genaamd ‘Mistral’, deze typische zuid Franse wind ontstaat doordat de lucht tussen de bergwanden in het nauwe dal van de Rhône wordt geperst, hierdoor raakt de wind in een extra versnelling. De wind neemt dus nog meer toe en kan enkele dagen aanhouden, overdag is de wind meestal sterker dan ’s nachts (omdat de temperatuurverschillen tussen de Rhônevallei en de Middellandse Zee onder invloed van de zon dan het grootst zijn). Deze Mistral winden kunnen stevig zijn en tot schade in de wijngaarden lijden, maar ook hebben ze een positieve werking door de druivenranken droog te blazen waardoor de druiven niet zullen gaan rotten.

Wijngaarden Châteauneuf-du-Pape.

Vaak als je door wijngaarden rijdt zie je mooi aangelegde velden waar alles via touwtjes in rijen wordt geleid en kaarsrecht gesnoeid wordt. Zo niet hier, hier zie je veel kleine plots aan wijngaarden met veelal het zogenoemde ‘Gobolet Pruning’ aanplant, met deze manier van aanplant worden de druivenstokken los gehouden en zo gesnoeid dat ze dicht bij de grond blijven om zo de warmte van de bodem te kunnen absorberen. De wijnplanten kunnen hier best oud worden en staan tot wel 70 jaar oud nog fruit te geven. Dit is één van de redenen waarom de wet voorschrijft dat hier enkel met de hand geoogst mag worden. Hier wordt over 3200ha aan wijngaarden 94% rode wijn, 3% rosé wijn & 3% witte wijn geproduceerd.

Deze wilde aanplant ziet er wat ruiger uit maar geeft een mooi beeld wat de stijl van de wijn uit Châteauneuf-du-Pape mooi weerspiegelt.

Vanwege de ruige streek en de harde bodems zal hier niet zo snel een nieuwe wijngaard aangelegd gaan worden. 

Druivenrassen Châteauneuf-du-Pape. 

Er worden aardig wat druivenrassen gebruikt in Châteauneuf-du-Pape en, anders dan andere gebieden in de Rhône mogen ze hier een assemblage (is een mix van verschillende druiven) van 18 druivenrassen, 8 blauwe, 6 witte & 3 roze (de samenstelling mag zelf bepaald worden en zouden er bijvoorbeeld ook maar 1 of 3 kunnen zijn). Er wordt vaak gesproken over 13 druivenrassen maar dit is opgeschaald in 2009 naar 18.

Blauwe druivenrassen die veel gebruikt worden zijn:

• Grenache noir: 72% van de aanplant, zorgt voor rondheid, alcohol, warmte, concentratie en kleur in de wijn

• Syrah: 11% van de aanplant, zorgt voor structuur, sap, kleur en kruidigheid in de wijn

• Mourvèdre: 6% van de aanplant, zorgt ook voor structuur maar ook voor rijpingspotentieel

• Cinsault

• Counoise: zorgt voor frisheid, spanning en ruggengraat. Dit ras zal in de toekomst meer gebruikt gaan worden aangezien voornamelijk de Grenache noir voor 15 à 15,5% alcohol kan zorgen en de Counoise kan dit matigen

• Terret Noir: zorgt voor kracht, structuur, diepte, kleur & frisheid

• Vaccarèse (ook wel Camarése): zorgt voor kracht, structuur, diepte, kleur & frisheid

• Piquepoul rouge

• Muscardin

Ook de witte druivenrassen zijn zeer divers zoals:

• Roussanne: zorgt voor krachtige fruitaroma’s, en vette structuur, kwaliteit

• Grenache blanc: geeft structuur en romigheid

• Clairette:  zorgt voor florale tonen, zuurgraad en finesse

• Bourboulenc: zorgt voor finesse en zuren

• Picardin

• Picpoul blanc

De 3 grijze druiven zijn:

• Clairette rose
• Grenache grise
• Piquepoul gris

Een klassieke manier van wijn maken in Châteauneuf-du-Pape is het toevoegen van 1 à 3% witte druiven aan de rode wijnen om frisheid aan de wijn me te geven, frisheid in smaak & aroma. Feitje: er mag maximaal 35 hl per ha geoogst worden.

Stijl wijn in Châteauneuf-du-Pape.     

Door de diverse bodemtypen en gebruik van verschillende druiven kan je niet echt spreken over 1 stijl van Châteauneuf-du-Pape wijn, daarnaast zijn er ook nog de stijl van wijn maken bepalend voor de uiteindelijke stijl. De klassieke wijze van wijn maken hier is om tijdens het persen de takjes en steeltjes mee te persen waardoor dit in de mond droog over komt, wijnmakers die deze steeltjes verwijderen voor het persen geven zachtere rondere wijnen.

Rosé wijn is binnen de AOC niet toegestaan.

Châteauneuf-du-Pape drinken.

Châteauneuf-du-Pape wijnen staan niet bekend als een jong te drinken doordrink wijn, nee sterker nog, juist niet! Gezien het gebruik van de soorten en de hoeveelheid druivenrassen verklapt al dat Châteauneuf-du-Pape wijnen wat complexer zijn, een wijn is die wel wat jaren nodig heeft om zich fijn drinkbaar te tonen. De druivenrassen moeten goed met elkaar mengen, de houttannines van de vatrijping moet nog even goed integreren.

Eigenlijk zijn er 2 kampen van wijn maken in de Châteauneuf-du-Pape, de klassieke en de moderne manier (minder lange vatrijping en minder lange mostvergisting). De moderne wijnen zijn na zo’n 4 jaar op dronk, de klassieke stijl wijn maken na zo’n 8 à 14 jaar. De moderne wijnen zijn wat soepeler & primairder qua fruit, de klassieke wijnen wat complexer en hebben meer extractie.

Deze blog is geschreven door Guillaume Coret

Eens een wijnproeverij verzorgt hebben door de sommelier van Fijn-Proeverij?

Neem dan hier contact op

Volg Fijn-Proeverij via de volgende socials

Facebook Instagram